Lengua Guarani

Lengua Guarani
Ára Pyahu

sábado, 24 de enero de 2015

PARAGUAY, CHE RETÂ

PARAGUAY, CHE RETÂ
Ohai: David Galeano Olivera
I
Paraguay, che retâ
Che chereñói ndepype
Ha nde nereñói chepype.
Ndéniko che retâ,
Che yvy,
Che rekoha,
Che róga,
Che vy'aha.
Ndepype
Añeñandu,
Akakuaa
Ha aiko
Py'arory,
Py'aguapy
Ha mborayhu pópe.
Che ñe'âme romohenda,
Upépe roñandu
Che ruguýre resyry
Remoingove che reko.
Opárupi asapukái
Cheaguaraha nderehe
Nde ha'égui che retâ
Ñande Ru remimoî
Arapy rechapyrâ.
Ha, Paraguay, che retâ
Che chereñói ndepype
Ha nde nereñói chepype.


II
Yvy pytâ
Guarani retâ
Amérika rapo
Tupâ mba'e rakate'ŷha.
Ndéngo ha'ehína
Kuarahy rupa;
Ha'e overa,
Omimbi
Ha ojajaihápe,
Ipytu akúpe
Ombo'ajupáva
Mayma temitŷ
Ha kogamimi.
Paraguay, che retâ
Nde yvy niko
Ipiro'y, hesâi, hetia'e
Nde nerenyhê
Kuimba'e ha kuña
Rekokatuetégui,
Nderayhu añetéva
Ha kane'ô'ŷre
Nderehehaitépe
Hekove ome'êva
Ikatuhaĝuáicha
Ko'ê ko'êvére
Nembotuichave.
Umívako hina
Oikuaa porâ
Ne rembiasakue
Tuicha mba'eha,
Ipype orekógui
Mba'e porâita
Ha ijetu'úva,
Tembiasa asy,
Heta ne memby
Omanohaguépe.
Umíva apytépe
Mokôi ñorairô
Nera'âhaguépe
Ndejukahaĝuáicha.
Heta nde ruguy
Upérô osyry
Ojaho'ipáva
Ha omopytâva
Ko ñande yvy
Ha jepémo upéicha
Nde neremanói,
Nembareteve uvei epytávo,
Nde kusuguemígui
Reikovejey.
Ha, Paraguay, che retâ
Yvy pytâ
Guarani retâ
Amérika rapo
Tupâ mba'e rakate'ŷha.

III
Ndepype ára ahecha
Ndepype chekarai
Ha peteî ára
-Ñande Ru cherenói vove-
Ndepype tache'arapahaĝuahê.
Ha, Paraguay, che retâ
Nderéra ha'évo
Vy'apavê cheañuvâ
Ha heta nera'ânga
Che apytu'û rupi ohasa,
Opavavénte iporâ,
Opavavénte ahayhu,
Ndorekói hupytyha.
Nde poyvi marangatu
Mbohapy isa'ýpe he'i:
Pytâ, tekojoja
Morotî, py'aguapy
Hovy, tekosâso
Amo yvate yvatevehápe
Yvytu ndive oveve
Ha arapýpe ojajái.
Nde yvága rovyasy
Nde kuarahy itajumeme
Ne ñasâindy kangy asy
Nde jasymi ipajéva
Mamópa oime
Umíva joguaharâ.
Mymbamimi opaichagua
Ha guyra ijayvuetéva
Omoingove ha ombovy'áva
Ne ñu ha ka'aguy,
Yvyra puku puku
Ha yvotyeta hechapyrâ
Ñande rape omohembe'y
Ha ñane retâmi ombojegua.
Nde yvu, ykua ha ysyry
Piro'ýpe y'uhéi ombogue.
Ne rembi'u opaichagua:
So'o apu'â, saporo,
Jopara ha kyrype,
Mbeju ha chipami
Akóinte ombohovái
Ñembyahýi ha vare'a.
Ne mba'ejegua hetaitéva
Ojoasapáva porâme:
Typói ha ñanduti,
Aopo'i ha poyvi,
Okaraygua rembiapo
Maymáva resahoha.
Nde purahéi jojaha'ŷ
Nde jeroky ijaguaráva
Nde terere ro'ysâ
Henyhêva ñana rykuégui:
Arahaku, pirevai
Ha kane'ô ombohasáva.
Avei oime upérupi
Jepokuaa porâite,
Ñembosarái horyetéva
Káso ñemombe'u:
Pombéro, póra,
Jasy Jatereguigua,
Ha ñe'ênga arandu
Nde rekoite ohechaukáva
Ndorekói hupytyha.
Ipahápe ĝuarâ aheja
Upe nde rekove sâ
Nde ypy ha nde apy
Hese'ŷ nde ndereikói
Upéva niko ha'e
Ñane ñe'ê Guarani
Ayvu porâite asy
Ñande Ru pytu añetéva
Ojapóva ndehegui
Tetâ ijoguaha'ŷva.
Ha, Paraguay, che retâ
Ndepype ára ahecha
Ndepype chekarai
Ha peteî ára
-Ñande Ru cherenói vove-
Ndepype tache'arapahaĝuahê.

ooo000ooo

Ver YOUTUBE, en (https://www.youtube.com/watch?v=4dexFympZvs)

No hay comentarios: