Lengua Guarani

Lengua Guarani
Ára Pyahu

viernes, 31 de marzo de 2017

12 DE JUNIO: DÍA DE LA PAZ DEL CHACO

12 DE JUNIO: DÍA DE LA PAZ DEL CHACO - CHÁKO PY'AGUAPY ÁRA
Ohai: David Galeano Olivera

     Ko ára, 12 jasypoteî (12 de junio) jaromandu'a peteî mba'e guasuete ha'éva Cháko Py'aguapy Ára (Día de la Paz del Chaco)Paraguay ha Bolivia-ygua oĝuahêrôguare peteî ñe’ême anive haĝua araka’eve oñorâirô hikuái.


Pe kuatia py’aguapy rehegua oñemboajékuri Buenos Aires, Argentina-pe, 12 jasypoteî 1935-pe, asaje riremi. Oîkuri upépe Agustín P. Justo, Argentina Retâ Ruvicha; ha hendive oîkuri karai Luis Riart, Paraguay rérape; karai Tomás Manuel Elio, Bolivia rérape; avei, karai José Carlos de Macedo Soares, Brasil rérape; ha Carlos Saavedra Lamas, Argentina rérape, Upéicha avei oîkuri upépe ambue tapicha oipytyvôva’ekue ojehupyty haĝua py’aguapy.

Jaikuaaháicha mbohapy ary pukukue aja oñorâirôkuri hikuái oipotágui imba’erâ Cháko yvy. Heta ñande rapicha omano oipysyrôségui hetâ.

       Péicha ikatu ñanemandu’a umi omanova’ekue Boquerón, Nanawa, Yrendague, El Carmen, Pikúiva, Ballivián ha Toledo-pe. Ko’â tenda ha’e avei techapyrâ ñandéve ĝuarâ ñamomba’eguasu haĝua umi kuimba’e ha kuña katupyrýpe, ohova’ekue oñorâirô Chákope, oipotágui ko ñane retâ isâso ha ijehegui taitenondeve.
        Opárôguare ñorâirô, José Félix Estigarribia (Paraguay) ha Enrique Peñaranda (Bolivia) ojopopyhýkuri ohechukávo ojupe py'aguapyreko.


PEHECHÁVAPA
Ohai: Darío Gómez Serrato
 I
Pehechávapa tape sâmbuku
Hetyma yvyráva guata jekutu,
Pehechávapa ijyva yvytúre
Hyrukuereíva heko jepoyru
II
Pehechávapa hete perepáva
Oñyñýi jehýiva heko pehêngue,
Pijoha iñarôva hi’ári ohasáva
Ombotyaíva ñande rekove
III
Umívako hína hetâ rayhupápe
Ñorâirô guasúpe imboja’opy,
Oimegueteríva ku Cháko ruguápe
Opytahague hypy’a huguy
IV
Ko’áĝa ĝuarârô michî michîetépe
Hesekuéra oîta tembe jeguaru
Ñamoîrângue yvoty apytépe
Oguapy haĝuáme hete pytu'u

ooo000ooo

RESERVISTA PURAHÉI

Ohai: Félix Fernández
Ombopurahéi: Agustin Barboza
I
Tekove vai ndajeko hosâva
ha upére ha'e anga namanói
Chakore he'i che irûngue ohasáva
ndéje haimete ndachera'ârôi.
II
Karia'y ñaña nemomorâséva
je oĝuahê nde rópe ka'arupytû
ndéje haimete remombo che réra
ha remondoho ñane mborayhu.
III
Nanemandu'áipara'e upépe
ku pyharevépe santomi rovái
Eréramo chéve nde páy ha nde képe
nde rekoviarâ ndajuhuva’erâi.
IV
Ha upe ne ñe'ê ahypÿi ysapýpe
ha che korasôme aipyhy añotỹ
araha che pýri ñu ha ka'aguýre
ha áĝa ajerévo ajuhu ipoty.
V
Kóina rojuhu jepivérôguáicha
rasa nde rory ha akói cherayhu
ha ere aipo jaguápe nde reikuaaháicha
oumaha ijára anive oguahu.
VI
Opáma la guerra haime ndaroviái
ha ñaime jevýma ñane oñondive
ñande rogamíme santomi rovái
ñañopê ojuehe ñane mborayhu.


Rehendusérô “Reservista Purahéi” (opurahéiva Luis Alberto del Parana) ,ehesakutu ko’ápe (http://www.youtube.com/watch?v=Tp_K9M-N5ZQ&feature=related)
ooo000ooo

Leer 12 DE JUNIO: DÍA DE LA PAZ DEL CHACO, GUARANÍME, en (https://lenguaguarani.blogspot.com/2011/06/12-de-junio-dia-de-la-paz-del-chaco.html)


Leer GENERAL MIGUEL ANGEL YEGROS GIROLA: HÉROE DE LA GUERRA DEL CHACO Y GUARANIÓLOGO, en (https://lenguaguarani.blogspot.com/2014/06/general-miguel-angel-yegros-girola.html)

Leer EL ÚLTIMO HÉROE DEL CHACO SIGUE CUIDANDO SU CUARTEL DE LA VICTORIA, en (https://lenguaguarani.blogspot.com/2015/06/el-ultimo-heroe-del-chaco-sigue.html)


Leer PASTORA CÉSPEDES, en (https://lenguaguarani.blogspot.com/2019/06/pastora-concepcion-cespedes-guaranime.html)

Ver FRANCISCO RUSSO – 13 TUJUTÎ, en (https://www.youtube.com/watch?v=jifxuLbEu7k)



5 comentarios:

Anduete dijo...

Aguerohory ha amomba'e guasu nerembiapo mbo'ehára katupyry David Galeano!! Vy'apavē!!

MAYEUTICA dijo...

Mayeutica. Gran desconocida. La uso en mis programas.

MAYEUTICA dijo...

Herencia de los cerebros de la Antiguedad con Inteligencia Natural.

MAYEUTICA dijo...

Con Inteligencia Natural.

MAYEUTICA dijo...

Ndo publicai che comentario